This is an automatically generated PDF version of the online resource turkey.mom-gmr.org/en/ retrieved on 2024/03/19 at 09:26
Global Media Registry (GMR) & Bianet - all rights reserved, published under Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Bianet LOGO
Global Media Registry

Metodoloji

Teori: demokratik toplumların anahtarı çoğulcu medya

Özgür, bağımsız ve çeşitlilik içeren medya, farklı görüşleri yansıtıp iktidardakilerin eleştirilmesine olanak tanır. Medyada çoğulculuk ise, demokratik toplumların temel özelliklerinden biridir.

Genel olarak, sosyal ve politik çeşitliliğin medya içeriğine yansıması (örn. farklı kültürel grupların, farklı siyasi ve ideolojik fikirlerin temsili) "dahili" medya çoğulculuğu olarak görülür. "Harici" medya çoğulculuğu ise hizmet sağlayıcıların çeşitliliği olarak da bilinen sahiplik yapısı ve sayısını kapsar.

Farklı görüşlere yönelik tehditler, medyada çoğulculuğun zıttı olan medya pazarında yoğunlaşmadan kaynaklanır. 

 - sadece birkaç öznenin kamuoyu oluşturmada etki sahibi olduğu ve başka oyuncuların ya da perspektiflerin dahil olmasının engellendiği durum (medya sahipliği yoğunlaşması);

medya içeriğinin bir örnek olup, sadece belli konulara, insanlara, görüş ve fikirlere yoğunlaştığı durum (medya içeriği yoğunlaşması);

 - izleyici, dinleyici ve okurların sadece belli medya kuruluşlarını dinleyip, izleyip okuduğu durum (medya izleyicisi yoğunlaşması)

Hedef: medya sahipliği konusunda şeffaflık yaratmak

Jenerik bir metodolojiye dayalı olan "Medya Sahipliği İzleme" (MOM) projesi, ilgili kitle iletişim kuruluşlarının sahiplerini kamuya açık, sürekli güncellenen bir veritabanıyla listeleyen bir haritalama çalışması olarak geliştirildi. Medya sahipleri kim, bu kişiler hangi çıkarlar ve hangi siyasi ilişkiler çerçevesinde hareket ediyor, hangi ölçüde bağımlılıklar oluşmuş ve kimin gerçekten kamuoyu oluşturma potansiyeli var; bu konularda şeffaflık sağlıyor. Saha çalışması sadece menfaat sahiplerini ortaya çıkarmayı değil, medyayı "nihayetinde" kimin kontrol ettiğini araştırmayı da amaçlıyor. Ayrıca, MOM her bir ülke medya ortamına ilişkin ayrıntıları ve hukuki çevreyi de ölçerek bağlamına oturtulmuş, nitelikli analiz sağlıyor.

Veri toplama, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün katkılarıyla, IPS İletişim Vakfının yerel araştırma ekibi tarafından yapıldı.

Yöntem: veri toplama ve saha çalışması

Jenerik bir metodolojiye dayalı olan "Medya Sahipliği İzleme" (MOM) projesi, ilgili kitle iletişim kuruluşlarının sahiplerini kamuya açık, sürekli güncellenen bir veritabanıyla listeleyen bir haritalama çalışması olarak geliştirildi. Medya sahipleri kim, bu kişiler hangi çıkarlar ve hangi siyasi ilişkiler çerçevesinde hareket ediyor, hangi ölçüde bağımlılıklar oluşmuş ve kimin gerçekten kamuoyu oluşturma potansiyeli var; bu konularda şeffaflık sağlıyor. Saha çalışması sadece menfaat sahiplerini ortaya çıkarmayı değil, medyayı "nihayetinde" kimin kontrol ettiğini araştırmayı da amaçlıyor. Ayrıca, MOM her bir ülke medya ortamına ilişkin ayrıntıları ve hukuki çevreyi de ölçerek bağlamına oturtulmuş, nitelikli analiz sağlıyor.

Veri toplama, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün katkılarıyla, IPS İletişim Vakfı'nın yerel araştırma ekibi tarafından yapıldı.

Araç: MOM-kullanıcı rehberi

Veri toplama, belli bölümleri içeren detaylı bir Kullanıcı Rehberi izlenerek yapıldı:

· Bölüm A "Bağlam" medya sektörü ve sahiplik konularında düzenleyici çerçeve, ülke bilgisi ve medyaya özel veriler gibi yan koşullara, genel bir bakış sunuyor. Bu bölüm, sonraki bölümlerde karşılaşılacak bulguları daha iyi anlamayı ve medya çoğulculuğuna yönelik tehdit tahminlerini bağlamına yerleştirmeyi sağlıyor.

· Bölüm B "Medya Pazarı" kamuoyu oluşturmaya etkisi olacak medya türleri okur/izleyici erişimi temelinde kararlaştırıldı. Her bir medya türü için -TV, radyo, yazılı basın ve internet- en fazla 10 kuruluş seçildi.

· Bölüm C "Sahiplik", ilgili medyadaki sahipler/hissedarlar/nüfuz sahipleri araştırıldı. Başlıca medya kuruluşları (gelirleri bakımından) ekonomik ilişkilerine göre belirlenip sahiplik özellikleri soruşturuldu.

· Bölüm D "Göstergeler" belli düzeyde medya sahipliği denetimi ile medya çoğulculuğu için risk indeksi hesaplamaya izin veren göstergeler anlatılıyor.

· Kullanıcı Rehberi mevcut medya sahipliği ve medya çoğulculuğu araştırmaları temelinde geliştirildi. Özellikle göstergeler, Avrupa Üniversitesi Enstitüsü'ndeki (EUI, Florence) Medya Çoğulculuğu ve Medya Özgürlüğü Merkezi'nin (CMPF) AB fonlu "Medya Çoğulculuğu İzleme" çalışmasından ilhamla ve ona uyumlu olarak geliştirildi.

  • Project by
    Bianet
  • Global Media Registry
  • Co-Funded by
    BMZ
  • Isvec Sverige
  • Heinrich Böll Stiftung